|
|
|
Bilirkişinin Tanımı Mahkeme tarafından atanır ve görevi, mahkeme veya taraflar tarafından belirlenen konuda inceleme yaparak, sonuçlarını mahkemeye sunmaktır. Bilirkişi raporu, mahkeme kararının verilmesinde önemli bir rol oynayabilir ve mahkemece kabul edilirse, dava sonucuna etki edebilir. Bilirkişi raporu nasıl alınır? Bilirkişi, raporunu hazırlarken ihtiyaç duyması halinde kendisini görevlendiren merciin bilgisi ve onayı dahilinde tarafların bilgisine başvurabilir. Böyle bir durumda, bilirkişi tarafların bilgisine başvurmak İstediğine dair talebini yazılı olarak görevlendirmeyi yapan merciin onayına sunar. Bilirkişiyi kim görevlendirir? MADDE 50 – (1) Bilirkişi, resen veya talep üzerine ilgili merci tarafından görevlendirilebilir. (2) Bilirkişiler, bölge kurullarınca düzenlenen listelerden seçilir. Bilirkişi raporunu nasıl görebilirim? Bilirkişi raporlarına ilgisiz şahıs ve birimlerin ulaşması engellenir. İlgilisi UYAP, E-DEVLET, SMS sistemi üzerinden sorgulayıp içeriği dahil görebilirler. Bilirkişi raporu geldikten sonra ne olur? Mahkeme bilirkişi raporunu kabul ederse, hüküm verirken rapordaki bilgi ve görüşlerden yararlanır. Bilirkişi raporu hükme esas alındığı için, hazırlayan kişiler alanında uzman olmalıdır. Bilirkişi, raporunu hazırlarken belgeleri ve dosyaları inceler. Elde ettiği sonuçları da rapor halinde mahkemeye sunar. Bilirkişi raporunu kim talep eder? Kanunda bilirkişiye başvurulması yönünde bir zorunluluk yoksa hakim, bilirkişiye başvurma konusunda takdir hakkına sahiptir. Ancak Yargıtay, kanundaki “çözümü özel veya teknik bilgiyi gerektiren haller” ifadesini geniş yorumlayarak hemen her konuda hakimin bilirkişiye başvurması gerektiğini ifade etmektedir. Ceza yargılamasında bilirkişi res'en hakim tarafından tayin edilebilir. Ya da taraflar, tarafsız bir bilirkişi tayinini isteyebilirler. Bilirkişi ücreti ilk aşamada savcılık tarafından ödenir. Daha sonra haksız çıkan taraf, hazineye diğer ödemelerle birlikte bilirkişi ücretini de öder. Hakim bilirkişi raporuna uymak zorunda mı? Bilirkişi raporu kural olarak hâkimi bağlamaz. Hâkim, raporu serbestçe takdir eder. Bilirkişi raporundan sonra mahkeme biter mi? Bilirkişi Raporunun Teslimi ve Taraflara Tebliği HMK m. 280 hükmü raporun mahkemeye, CMK m. 67, f. 1 hükmü ise ilgili mercie (Cumhuriyet savcılığına, hâkime veya mahkemeye) teslim edileceğini öngörmektedir. Özellikle burada mahkemeden anlaşılması gereken, yazı işleri müdürlüğüdür[22]. Bilirkişi raporu kesin delil midir? Bilirkişi raporu doktrinde takdiri delil olarak kabul edilmektedir11. incelemesi bakımından vurgulanmıştır. Dolayısıyla bilirkişi raporunun delil niteliği taşıdığı, ancak hâkimin bilirkişi raporuyla doğrudan bağlı olmadığı ifade edilebilir. Mahkemede bilirkişi kaç günde sonuçlanır? 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun m. 274(1) hükmü "Bilirkişi raporunun hazırlanması için verilecek süre üç ayı geçemez. Bilirkişinin talebi üzerine, kendisini görevlendiren mahkeme gerekçesini göstererek, süreyi üç ayı geçmemek üzere uzatabilir. Devlet memurları bilirkişilik yapabilir mi? Bu hükümler çerçevesinde Devlet memurlarının atamaya yetkili amirin izni olmaksızın mahkemelerde bilirkişi olarak görev yapmaları ve takdir olunan bilirkişi ücretlerini almalarının mümkün bulunduğu mütalaa edilmektedir. Bilirkişi raporunda nelere dikkat edilmeli? Bilirkişi raporu, tam olmalı, kısa, açık, doğru olmalı ve uygun bir dille kaleme alınmış olmalıdır. Raporun tamlığı, eksik olmaması demektir. Gerçi bilirkişinin raporunun eksik olması veya çelişkili bulunması halinde, hakimin aynı bilirkişilerden ek rapor alması mümkündür. Bilirkişi raporu uyapta görülür mü? Bilirkişiler, UYAP Bilişim Sistemi'ne Bilirkişi olarak tanımlandıktan sonra sahibi oldukları e-imza veya m-imza ile e- devlet kapısı üzerinden UYAP Bilirkişi Portal Bilgi Sistemi'ne giriş yapabilirler. Bilirkişi raporu ne zaman kesinleşir? Burada rapora itiraz için taraflara tanınmış bulunan onbeş günlük süre, kesin süredir; hak düşürücü bir nitelik taşır. Dolayısıyla, taraflar, bu süre içerisinde, itirazlarını dile getirmez ise bilirkişi raporu, onlar bakımından kesinleşir; yani taraflar rapora itiraz olanağını tümüyle kaybederler. Bilirkişi raporu kaç kişiden oluşur? (1) Mahkeme, bilirkişi olarak, yalnızca bir kişiyi görevlendirebilir. Ancak, gerekçesi açıkça gösterilmek suretiyle, tek sayıda, birden fazla kişiden oluşacak bir kurulun bilirkişi olarak görevlendirilmesi de mümkündür. Bilirkişi raporuna itiraz edilince ne olur? Bu maddeye istinaden bilirkişi raporuna itiraz edince ne olur? Sorusuna cevap olarak sizlerin bu şekilde alacağınız özel mütalaa raporu sağlam bir dayanak olacak ve hakim de tekrar bilirkişi raporu aldırarak doğru bir yargılama yapmış olacaktır. Bilirkişi raporu olumsuz olursa ne olur? Buna göre, taraflar, bilirkişi raporunun, kendilerine tebliği tarihinden itibaren iki hafta içinde, raporda eksik gördükleri hususların, bilirkişiye tamamlattırılmasını; belirsizlik gösteren hususlar hakkında ise bilirkişinin açıklama yapmasının sağlanmasını veya yeni bilirkişi atanmasını mahkemeden talep edebilirler. Hakim bilirkişi raporunun aksine karar verebilir mi? Bilirkişi incelemesi sonucu alınan görüş bir takdiri delil olduğundan hâkim gerekçelerini açıkça ortaya koymak suretiyle bilirkişi raporunun aksine de karar verebilir (Murat Atalı/İbrahim Ermenek/Ersin Erdoğan, Medeni Usul Hukuku, Ankara 2019, s.536). Hakim bilirkişi raporu ile bağlı mıdır? Sonuç olarak hakim, karar verirken bilirkişi raporundan faydalanmaktadır. Bilirkişi raporuna nasıl itiraz edilir? Bilirkişi raporuna itiraz edilmesi dilekçe ile olur. Uyuşmazlığın her iki tarafı da raporun itirazı talebine yönelik “bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi” hazırlayarak raporun sunulduğu mahkemeye iletebilirler. Tarafların itiraza yönelik hazırladıkları dilekçe açık ve anlaşılır olmalıdır. |